انقلاب اسلامی و گفتمان نوجهان سوم گرایی در سیاست خارجی ایران

هدف این مقاله بررسی تأثیر انقلاب اسلامی بر ماهیت گفتمان نوجهان سوم گرایی در سیاست خارجی ایران است. توجه فزاینده قدرت های نوظهور در دو دهه اخیر به توسعه روابط با کشورهای جهان سوم بر مدارهای عمدتاً اقتصادی این سؤال را ایجاد کرده است که شکل گیری و بسط گفتمان نوجهان سوم گرایی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با محوریت توسعه روابط با برخی کشورهای افریقایی و امریکای لاتین تحت تأثیر چه عاملی بوده است؟ از دید این مقاله، تکوین و اشاعه این گفتمان در سیاست خارجی ایران در دوران بعد از انقلاب اسلامی چندان متأثر از مؤلفه های مادی و اقتصادی ذکر شده نیست، بلکه جای گیری گفتمان نوجهان سوم گرایی در سیاست خارجی ایران غالباً تحت تأثیر ویژگی های ماهوی و نهادی انقلاب اسلامی بوده و از این جهت غالباً بعد معنایی، ارزشی و سیاسی داشته است. در حالی­که اتخاذ این رویکرد از جانب دیگر قدرت ها همزمان متأثر از سطوح داخلی و بین المللی بوده در مورد ایران سطح داخلی به مراتب تأثیرگذارتر بوده است. بررسی ریشه های جهت گیری سیاست خارجی کشورها با اتکا به رویکردی نظری، واکاوی مفهوم و مصادیق عملی گفتمان نوجهان سوم گرایی در نظام بین الملل با هدف ایجاد رویکردی مقایسه ای و در نهایت تمرکز بر انقلاب اسلامی و تأثیر آن بر شکل گیری این گفتمان در سیاست خارجی ایران مهم ترین محورهای مقاله برای ارزیابی فرضیه است.